Tilkynnt skal um væntanlegt rán.

Verðtryggingin enn:

Flutningsmenn þessa makalausa frumvarps um verðtrygginguna verða að ydda blýantana sína aðeins betur. Þessi della ..... að fjármálastofnanir eigi að láta væntanleg fórnarlömb sín vita um fyrirhuguð og áframhaldandi ránsáform er heldur slakur vitnisburður um þinglega fullmekt þessara þingmanna.

Rányrkjan og svindlið á semsagt að halda áfram, en bara núna með nánu samráði við þolendurna.

Go home!

Kaflar úr hagstjórnarsögu

Hagstjórnarsögu heimsins bætast nú nýir kaflar á hverjum degi. Þeir eru athyglisverðir .... þó ekki alveg nýir af nálinni. Listin að búa til peninga úr engu hefur nú náð áður óþekktum hæðum. Þeir sem á að ræna láta sér vel líka.

Endalok flestra stærstu velda og hagkerfa sögunnar eru skráð í sama mynstur og á jafn mörgum tungumálum og menningarheildirnar sem þau byggðu tilvist sína á: Róm AD 271; Bysanz AD 1094; Bretland 1794; Þýskaland 1918-33 og hagkerfi nútímans allt frá Japan í austri til vesturstrandar Bandaríkjanna.

Öll þessi föllnu hagkerfi og hrundar þjóðaheildir eiga það sameiginlegt að hafa étið undan sér lappirnar með stjórnlausri myntsláttu og taprekstri á sjóðum ríkisins. Engu skiptir lengur hvort menn notuðu gull eða aðra góðmálma sem gjaldmiðil eða baktryggingu hans; óprúttnir kommissarar hjá myntsláttum og seðlabönkum hafa fundið leiðir til að lifa lygina vel og lengi. Allt gert í dyggri þjónustu við furstana, sjálfskipaða eða kosna í miklum lýðræðisbjarma.

Japan skiptir um fjármálaráðherra tvisvar á ári og eyðir helmngi tekna ríkissjóðs í vexti og afborganir af ríkisskuldabréfum og hinn hrokafulli Bernanke telur sig vita dulítið meira um hagfræði myntsláttunnar en Aurelianus keisari í Róm á árinu 271. Aurelíanus lét hálshöggva yfirmenn rómversku myntsláttunnar og fékk sínu framgengt við að koma skikki á fjármál ríkisins. Það dugði í tvær aldir eða þar til ríkið klofnaði í tvennt. Allt í verðbólgubáli og upplausn í stjórn á fjármálum ríkisins, sukki og svínaríi. Kannast nokkur við slíkt? Nei, auðvitað enginn. Nútímamaðurinn er sá fyrsti af öllum kynslóðum til að hugsa alveg skýrt. Hann skilur vandann!

Ef telja ætti upp í þá tölu sem skuldir japanska ríkisins standa í á vorum dögum tæki það um 33 milljónir ára. Talan sem þá stæði er með 15 núll á eftir sér.

Skuldastaða ríkja heimsins er sú hæsta sem menn hafa séð á friðartímum. Sagan kennir að hingað til hafi ríki eða ríkjaheildir brotist út úr slíku annaðhvort með stríðsátökum við lánardrottna sína þar sem þeir hafa annaðhvort orðið undir og breyst í þræla eigin glópsku eða sigrað og getað haldið áfram helreiðinni. Um stund.

Fjöldi manna víða um heim hagnast á þessu stjórnlausa og brjálaða ástandi. Ísland er eitt þeirra ríkja sem sökk og var kannski heppið að hafa verið með þeim fyrstu sem fóru á hausinn. Langt er þó í að Ísland sjái fyrir endann á sínum skuldamálum þótt landið hafi hugsanlega sloppið frá 14 þúsund milljarða króna skellinum. En gjaldþrot Íslands er þriðja stærsta gjaldþrot gervallrar bankasögunnar. Það er afrek.

Japan er ýktast og vitlausast allra þeirra dæma sem hægt er að benda á. Kannski er það víti til að varast. Þjóðinni fækkar, tekjur dragast saman, skuldir ríksins eru 2,5 sinnum þjóðartekjur ársins; tíu sinnum skattekjur ríkissjóðs á ári, helmingur þjóðarinnar er kominn á eftirlaun, þeir eru mestu kynþáttahatarar veraldar .... aðeins um ein milljón manna búsett í Japan er af erlendu bergi brotin. Þarna er aðeins eitt svar til úrlausnar .... eins og allsstaðar annarsstaðar.

Afskriftir, niðurfelling skulda, vaxtaafsláttur, afnám verðtryggðra lánskjara, nýir gjaldmiðlar og stjórnarskrárbundin ákvæði um rekstur ríkissjóðs. En öllu þessu fylgir herkostnaður sem enginn mun sjálfviljugur taka á sig.

Pólitíska umhverfið er hins vegar þannig að í stað frumkvæðis í þessa átt - sem krefst gífurlegs pólitísks hugrekkis er haldið áfram að eyða peningum sem ekki eru til. Viðvarandi hallarekstur ríkissjóða um víða veröld er orðinn ógn við frelsi og sjáfstæði einstaklinga og ríkja. En almenningur virðist kæra sig kollóttan. Öllum tilraunum lýðkjörinna ráðamanna til að skera niður og koma skikki á málin er mætt með uppþotum.

Fólk æðir út á göturnar með bæturnar í veskinu og heimtar meiri opinbera velferð. Það fær hana áfram um stund allt þar til byggingin sem verið er að reisa úr leirnum fellur undir eigin þyngd. Frakkar sýndu þessa stefnu í verki með því að kjósa sósíalistann Francois Hollande í embætti forseta. Hann var kosinn út á loforð um meiri hagstjórn í anda Keynes. Það inniifelur meiri opinberan rekstur fyrir skattfé, auknar álögur á auðmenn og aukna opinbera skuldasöfnun. Auðmennirnir eru flúnir.

Á Spáni er staðan þannig að búið er að flytja í burtu, út úr spænska hagkerfinu hátt í 20% auðæva landsins. 6000 bankar á samlagssvæði evrópska seðlabankans bíða við dyr hans með hattinn í hendinni og vonast eftir ölmusu. Svo þeir geti haldið áfram að kaupa ríkisskuldabréf frá Grikklandi, Ítalíu, Portúgal og fleiri gjaldþota ríkjum. Með 10-20% afföllum. "Ávöxtunarkrafa" hét það þegar verðtryggða kynslóðin á Íslandi var að hnoða á sig fótakeflið.

Heilir herskarar embættismanna og sérfræðinga hafa þann starfa með höndum að matreiða fréttir af hgfræði ofan í almenning þannig að þegar fallið kemur eigi menn sér einskis ills von. Nútíma Potemkin tjöld. Það sem gerist sýnist ekki sérlega fallegt. Heimshagkefið er orðið að einu risavöxnu færibandi. Allt í nafni hagræðingar sem kennir að enginn skuli halda birgðir. JIT - "Just-in-time inventory system" heitir það á ensku. Einmitt þegar síðasti hveitipokinn er tekinn úr hillunni, er trukkurinn að bakka að vörudyrunum með næstu sendingu. Hvað ef hann kemur ekki?

Það sem blasir við þegar hundruðir milljóna manna sem hafa í nokkrar kynslóðir búið við allsnægtir geta ekki lengur fengið afgreidd matvæli í stórmörkuðum eða bensín á bílana sína er neyð, uppþot, upplausn og hungur. Vörur fást ekki vegna þess að birgðastaða helstu stórmarkaða dugir aðeins fyrir þriggja daga sölu og í síðara tilvikinu af því að þegar gjaldmiðlakerfið hrynur og alþjóðleg greiðslumiðlun bræðir úr sér dugar ekkert nema gullmynt eða seðlar í tryggðri mynt. Margt bendir til að það verði gjaldmiðill með raunverulega gulltryggingu. Amk. til bráðabirgða. Gullfóturinn er ekki nein lausn til lengdar. Reynsla er fyrir því en hann gæti verið nauðsyn á meðan ný skipan kemst á eftir hvellinn.

Það er því kannski sniðugt að fjárfesta í skuldalúkningu, rúsínum, hveiti, hnetum eða kaffi, þurrmjólk og öðru sem þolir geymslu í amk eitt ár. Íslenskur matur; slátur, skyr og mysa. Gott að hafa í huga.

Menn munu þurfa að þreyja þorrann á meðan ný skipan kemst á. Hver sú skipan verður og hversu langan tíma tekur að koma henni á fer eftir því hversu lengi firringin heldur áfram og hvort henni lýkur með meiri eða minni háttar átökum - innan þjóða eða millum.

Stjórnlagamóðan og fræðasamfélagið.

Það var fræðandi og jafnvel skemmtilegt að hlusta á sunnudagsspjall Ævars Kjartanssonar við prófessor Svan Kristjánsson í ríkisútvarpinu sl. sunnudag, 6. janúar.

Merkileg er sú viðleitni margra fræðimanna; þessi sókn eftir endanlegum sannleika og einhverju sem á slæmri íslensku gæti kallast absólút eða afgerandi og endanlegt form sannleika og kenninga um margt í mannlegu samfélagi. Það er sérkennilegt að jafn menntaðir menn eins og margir þeir sem um svo flókin mál sem hálögfræðileg álitaefni fjalla á opinberum vettvangi skuli ganga jafn hart fram í eftirsókn eftir þessum fræðilega stóradómi sem má skilja af málflutningi þeirra.

Verra er þegar menn sem njóta trausts og tiltrúar fyrir rannsóknir og kennslu á einu afmörkuðu sviði taka sig til og fara að tjá sig um flókin álitamál á sviðum sem liggja utan þeirra eigin fræðasviðs. Hér er ekki endilega verið að saka Svan Kristjánsson um slíkt, en hann hirtir fræðasamfélagið í heild fyrir slaka frammistöðu í umræðum um stjórnarskrána. Sú staðhæfng hans er staðlaus. Vera má að umræðan hafi orðið minni en efni stóðu til en margt bendir til að flestir málsmetandi aðilar innan hinnar íslensku lögfræðiakademíu hafi fyrir kurteisis sakir leitt málefnið hjá sér m.a. vegna þess hversu kjánalegt og hæpið það er í umfangi sínu og eðli. Til efs er að stjórnarskrá sem hlaut stuðning rúmlega 30% kosningabærra manna í landinu geti náð tilgangi sínum. Verra er enn að stór hluti þeirra sem þátt tóku og sögðu "ja" höfðu lítið eða ekkert kynnt sér efni plaggsins.

Svanur Kristjánsson og fleiri eru nú í óða önn að reyna að sannfæra landslýð um það að ástæða þess að hortitturinn sem þjóðin situr uppi með í formi draga að nýrri stjórnarskrá muni ekki ná brautargengi, og að það stafi af því að fræðasamfélagið íslenska hafi á þessu afmarkaða sviði brugðist skyldum sínum. Ætla má að skyldur þessar felist í því að hjálpa stjórnlagasirkusnum að koma sinu prívat gildismati í grundvallarlög og að það sé þá hlutverk téðs fræðasamfélags að svæla grautnum eða kálinu í lýðinn.

Svo snýr Svanur sér að því að ræða um það sem honum virðist þykja kjarni málsins. Það er hvernig klíkuskapur, spilling og annað misjafnt ásamt afnámi sjálfs lýðræðisins og ekkert minna, hafi öðlast afgerandi birtingarmynd í formi herverndarsamningsins og inngöngu Íslands í NATO; atburðarás sem náði hámarki 1946; í óeirðunum 31. mars 1949 og 1951 þegar bandarískur her sté á íslenskt land í annað sinn. Þetta er semsagt kjarni málsins. Út af þessu á að setja landinu nýja stjórnarskrá - til þess að fyrirbyggja að annar eins gerningur geti náð fram að ganga við svipaðar aðstæður sem upp kunna að koma síðar. En söguspekingunum láist alveg að geta þeirra atburða sem urðu kveikjan að ingöngu Íslands í Atlantshafsbandalagið. Kannski að aldraðir ríksiborgarar Tékkóslóvakíu eða Póllands geti bætt úr þessum halla á sagnfræðinni hjá hinum íslensku sögumeglurum.

Hitinn í hamsinum snýst semsagt um að það varð þá eftir allt Vilhjálmur þór sem varð einhverskonar landstjóri kanans á íslandi og fulltrú Roosevelts í stað Brynjólfs Bjarnasonar sem var væntalegur landstjóri Stalíns í hinu gerska ævintýri sem þeir gráta enn að ekki skuli hafa orðið. Þetta er auðvitað rangt. En Svanur Kristjánsson og aðrir af hans pólitíska sauðahúsi hljóta í sínum fræðilegu kallturnum að sættast á þá skilgreiningu um þátttöku íslendinga í varnarsamstarfi vestrænna þjóða að þar HAFI þrátt fyrir allt verið unnið með lýðræðislegum hætti að þeim stefnum og straumum sem mestu réðu. Af þessum lýðræðislegu straumum sem birtust i kosningum og augljósum vilja yfirgnæfandi meirihluta kosningabærra manna í landinu hrökklaðist vinstri stjórnin sem mynduð var 1956 frá völdum. Vandi íslenskra stjórnmálamana þess tíma var ekki lýðræðishalli, heldur hvernig bæri að taka á ofbeldisfullum kommúnistum á alþingi og í akademíunni sem töldu sig hafa með höndum boðvald sannleikans hér í heimi. Íslenskri samfélagsgerð hefur af fáum fyrirbærum stafað jafn mkill háski og þessum hópi vonsvikinna, ofstækisfullra og öfundsjúkra menntamanna. Og þeir eru enn að.

Það er semsagt aðal tilefnið til að setja þjóðinni nýja stjórnarskrá - að Ísland gekk í NATO fyrir 60 árum síðan, gegn vilja hóps nokkurra menntamanna sem tilheyrðu róttækustu stefnum í hinum kommúniska heimi. Það þarf ekki að grafast lengi fyrir í málflutningi þeirra til þess að sjá að ósigurinn er þeim enn óbærilegur.

Sá sem hér ritar hefur af persónulegri sannfæringu mótmælt nokkrum efnisatriðum sem fram koma í drögum að nýrri stjórnarskrá. Hið stærsta og alvarlegasta sem þar er að finna er auðlindaákvæðið. Talsmenn þessa dæmalausa ákvæðis halda því fram að með því sé fullur sigur hafður i viðureigninni við svonefnda sægreifa og annan sjálftökuaðal sem gíni yfir öllum auðlindum til lands og sjávar. Fleira kemur til. Þótt enginn kannist við það - er þessi hópur sem aðhyllist ríkiseign og þjóðnýtingu líka að hugsa um vatnsréttindi. Þegar þar að kemur verður þessu auðlindaákvæði beitt með gagnályktun eða rökfræðilegri útilokun eins og gert var með þjóðlendulögin, þannig að þau gæði sem menn ekki geta fært skjallegar sannanir fyrir eignarhaldi á falla sjáfkrafa undir ríkið.

Búið er að vera að reyna að sölsa öll þessi réttindi undir ríkið alveg frá gildistöku vatnalaganna frá 1921. Í skýringargreinum frumvarpsins frá 2007 kemur fram að tilgangur breytinganna sem þá voru lagðar til var sá að viðurkenna í lagabókstaf sjálfa framkvæmd laganna eins og hún birtist í dómum, m.a. frá Hæstarétti. Þetta kölluðu sósíalistar á alþingi og víðar "einkavæðingu" vatnsréttinda í landinu. Þessa lygaflækju komust þeir upp með og frumvarpið var dregið tl baka, m.a. til þess að tryggja lengri lífdaga stjórnarinnar.

Stjórnlagaráðið hafði endaskipti á mannréttindakafla stjórnarskrárinnar, en skv. yfirlýsingum stjórnmálamanna, m.a. margra sem stóðu að því að rétta ráðinu sitt veikbyggða umboð, hafði stjórnlagaráðið enga heimild eða óskir um að skipta sér af þeim kafla.

Þá er það hrein fölsun, hrein ósannindi að fræðasamfélagið hafi brugðist í þessu máli. Svanur Kristjánsson getur haldið því fram eins og hann vill, en langt er síðan t.d. prófessor Sigðurður Líndal tók auðlindaákvæðið til verðugrar skoðunar og gagnrýni í Fréttablaðinu. Björg Thorarensen lagaprófessor hefur af mikilli yfirvegun og kurteisi tekið til máls um þessi álitaefni og mat hennar á frumvarpinu eða einstökum efnisþáttum þess eins og hún hefur fjallað um þá verður hreint ekki misskilið.

Við ítrekaðan lestur þessa frumvarps verður ekki komist að annarri niðurstöðu en að það sé ótækt sem stjórnarskrá. Mannréttindakaflinn er uppfullur af pólitísku gildismati og kjánalegum yfirlýsingum um alls kyns réttindi og óútskýrð fyrirheit um ríkisábyrgðir á öllu sem getur varðað afkomu og velferð almennings. Viljayfirlýsingar eiga sér engan stað í grundvallarlögum. Vettvangur fyrir slíkt eru t.d. samþykktir áhugamannafélaga, stjórnmálaflokka eða stofnana sem hafa einhverskonar sefnumörkun með höndum.

Alvarlegast er auðlindaákvæðið, sérstaklega eftir meðferð lögfræðinganefndarinnar á því en þar eru öll einstaklingsbundin eignarréttindi sett í tvísýnu með loðinni yfirlýsingu um að afnot af einkaeignum skuli bundin við eitthvað sem kallað er "hefðbundin afnot fasteignar". Þarna er verið að sníða mönnum stakk með hætti sem ríkisvaldið hefur ekkert með að gera. Menn sem aðhyllast ríkisieign á auðlindum og atvinnutækjum verða fyrr eða síðar að hætta að gráta kommúnistaávarpið og stíga inn í 21. öldina, jafnvel bara þá 20. og viðurkenna það sem margreyndir menn eins og t.d. Benjamín H. J. Eiríksson hagfræðingur höfðu um það að segja. Annars er hætt við að ekki verði hægt að halda úti glæsilegum fræðasetrum fyrir þá til að stunda sitt félagslega skipulagstrúboð - fyrir almannafé.

Spyrja má í heild og með víðtækari hætti að hversu miklu leyti stjórnarskrárdrögin standast skoðun með tilliti til innviða fræðikerfis íslenskrar lögfræði. Þar þegja menn þunnu hljóði og enginn virðist tilbúinn til að tjá sig með afgerandi hætti, þótt það sé etv. mikilvægasti þáttur þessa máls þegar fram í sækir. Þögnin um þetta atriði bendir til þess að fræðimenn á sviði íslenskrar lögfræði taki ekkert mark á þessu stjórnlagamáli, álíti það skaup.

Forseti Íslands hefur þrisvar sinnum, hið minnsta, krafist þess að stjórnskipulegri óvissu um embættið, valdsvið þess og fleira sé eytt. Það er all athyglisvert. Einkanlega þegar til þess er litið að meinta lögfæðilega óvissu um embættið og valdsvið þess bjó hann að mestu til sjálfur.

Hættan sem samfélagi frjálsra manna stafar af viðleitni sjálfmiðaðra fræðimanna sem aldrei hafa lifað raunverulegu lífi, ólikt því sem gildir um það fólk sem þeir telja sig umkomna til að véla um fyrir er sú að af brölti þeirra leiðir minna frelsi og fasískur hugsunarháttur í öllu sem viðkemur ríkisvaldinu. Allt er til fyrir hið heilaga vald, stofnanir ríkisins, allt frelsi er skilgreint neikvætt; það sem ekki er sérstaklega leyft er með gagnályktun bannað. Þetta er það sem koma skal. Af hverju? Af því að það er svo öruggt. Allt í nafni pólitískrar hjarðhugsunar, n.k. stjórnskipulegu Hálsaskógarheilkenni.

Verði auðlindaákvæðið að stjórnlögum, þarf að setja á stofn emætti kartöflukommisars sem þarf að ákveða skilreiningu á því hvað telst hefðbundin afnot fasteignar í tilviki nýrra garða. Viðkomandi kartöfuamtmaður mun þurfa matsnefnd kartöflugaffla .... einhver verður að skilgreina hversu djúpt má stinga svo ekki sé seilst í almannaeign.

"Tryggt skal" ......

Áður en ég fer lengra með uppskurðinn á drögum að nýrri stjórnarskrá skal tekið fram að ég tók þátt í kosningum til stjórnlagaþings. Kaus 13 konur og 12 karla og var, eins og þeir segja í Getraununum, með sjö "rétta". Ég batt miklar vonir við þennan álitlega hóp sem hlaut kosningu. Vonbrigðin með það sem kom út úr vinnu þeirra eru alger, á flestum sviðum.

Endurtekinn lestur stjórnarskrárdraganna leiðir ekki neina huggun af sér. Dellan flæðir yfir öll borð. Við könnun kemur og í ljós að mjög margir sem sögðu "já" við þessu plaggi höfðu ekki lesið stakt orð í því áður en þeir gáfu því jáyrði sitt. Það er hressileg bíræfni af pokaprestum ríkisstjórnarinnar að láta sér detta það til hugar að þjóðin í heild sætti sig á endanum við það að rúmur þriðjungur kosningabærra manna í landinu setji oss nýja stjórnarskrá.

Hin ráðherraskipaða endurskoðunarnefnd hafði takmarkað umboð til efnislegra breytinga. Að sögn máttu þær aðeins gerast á "lagatæknilegum" grunni. Nefndin gat því ekki þurrkað út verstu Hálsaskógarákvæðin, eins og 8. greinina sem hér fylgir á eftir, en nefndin gerði annað, hreint asnastrik, sem er efnisleg breyting á 34. greinini um auðlindirnar. Þar setur nefndin landeigendum stólinn fyrir dyrnar með þeim hætti að ekki verður undan vikist að veita nokkra mótspyrnu. En skoðum aðeins mannréttindakaflann.

Eftir hraklega útreið einstaklinga í glímu sinni við hið altumlykjanri ríkisvald, töldu ýmsir sig eiga von í að hið nýkosna stjórnlagaráð myndi hnykkja með eftirminnilegum hætti á þeim takmörkunum sem ríkinu eru settar í óþrjótandi viðleitni þess til þess að eyða öllum einstaklingsbundnum rétti í nafni óskilgreindra félagslegra hagsmuna.

Svo varð hins vegar ekki. En við fengum í staðinn ónýtt plagg, fullt af allskyns fyrirheitum og loforðum um eitthvað sem enginn veit hvað er eða hvernig á að framkvæma. En, hvað með það, annað hefði verið stílbrot.

Það er vissulega vandaverk að tjá tilfinninguna; skynjunina á þvi sem er heimskulegt og sjálfhverft, en er ætlað til notkunar á æðstu stigum mannlegs samfélags, þar sem krafist er virðingar fyrir hinu andlega handverki.

Samning stjórnlaga er vandaverk af vídd ókunnri oss óbreyttum mönnum hins daglega amsturs. Það sést á andlegri afurð þess hóps sem saman kom í þessu göfuga nafni á tima sem liðinn er í aldanna rás og kemur ekki aftur.

Dæmi úr drögum stjórnlagaráðsins:
----------------------------------------------------------------------------------------------------
8. gr. Mannleg reisn.
Öllum skal tryggður réttur til að lifa með reisn. Margbreytileiki mannlífsins skal virtur í hvívetna.
----------------------------------------------------------------------------------------------------

Fábrotnum sveitamanni eins og þeim sem hér mælir verður orða vant yfir þeirri andagift sem hér svífur yfir vötnum.

HVER ætlar að tryggja reisnina? Á hvaða verði? Hvað er "líf með reisn"? Hvað er "réttur" í stjórnskipulegum skilningi? Nútíminn kostar fé. Hver, eða hverjir ætla að leggja fram fjármuni til þess að tryggja að væntanlegur framkvæmandi téðs fyrirheits um meintan "rétt" geti uppfyllt þetta ákvæði stjórnarskrár?

Hvenær er þessi grein brotin? Hver eru viðurlög við því að allir geti ekki lifað "með reisn"? Hvert er viðmiðið? Hæna í hvern pott? Læri í ofninn á sunnudögum? Friður fyrir ágangi stofnana ríkisins? Munnsöfnuður?

Hvert er stjórnlagaráðið að fara með yfirlýsingum um margbreytileika mannlífsins? Í hverju er hann fólginn?

Er hér verið að vísa í þekkta jaðarhópa? Er það málið .... en stjórnlagaráðið brestur kjark til þess að segja að allir sem séu á einvhern hátt öðruvísi en allir hinir eigi að fá að vera í friði?

Er þetta þá ákvæði hinna "öðruðu og jöðruðu"?

Haldbær skýring óskast og þá með hvaða hætti þetta fyrirheit fellur að gildandi lögum og fræðikerfi íslenskrar lögfræði og júristísks þankagangs yfirleitt.

Stórt er spurt, en rómantíkerarnir í stjórnlagaráðinu verða að hafa í huga að kallaðir verði til menn sem hafa vit á réttarheimspeki til þess að segja okkur sem berumst með hinum hversdagslega sjávargangi hvað bjó þeim í huga þegar þau létu þessar djúpu hugsanir frá sér.

Verður kartöflurækt í nýjum görðum stjórnarskrárbrot?

Vil bara benda öllum vinum mínum á blog.is á að afla leyfis áður en þeir setja niður kartöflur í vor. Hætta er á að upptaka upskerunnar á hausti komanda verði brot á lagatæknilega endurskoðaðri 34. grein hinnar nýju Hálsaskógarstjórnarskrár, en þar er sagt að allar einkaréttarlegar nytjar undir yfirborði jarðvegs skuli vera í samræmi við venjubundin afnot. Öll nýræktun á kartöflum er þar með bönnuð og upptökuréttur háður mati væntalegs Kartöfluamtmanns.

Rýnt í plaggið - eftir endurskoðun: Eignarnámið staðfest.

Ritari tók sér nokkrar stundir í að lesa drög að stjórnlögum sem skilað var til alþingis fyrr á þessu ári. Nú er lokið endurskoðun á drögunum. Búið er að birta breytingartillögurnar sem nefndin hefur samið. Svo er að sjá sem nefndinni hafi annaðvort yfirsést helstu Hálsaskógarákvæðin eða hún telji drögin svo vitlaus að flestu leyti að hún hafi ekki treyst sér til þess að standa í rökræðum um hugmyndir sem hún gæti hafa talið fráleitar og að þær muni hvort eð er aldrei ná brautargengi í meðförum alþingis. Hver sem skýringin er, þá liggur fyrir að nefndin ætlar að sleppa í gegn mörgum vitlausustu ákvæðunum, sem innihalda mest af pólitísku gildismati og fyrirheitum sem eiga alls ekkert erindi í stjórnarskrá, en minna meira á félagsleg fyrirheit í málefnasamningum samsteypustjórna. Víkjum að þeim síðar.

Nokkrir hlutar eru ótækir en aðrir sýnast samdir af meiri alvöru. Það ákvæði sem ritari hefur haft verstan bifur á er auðlindaákvæðið sem hann hélt fram í fyrri skrifum að myndi síðar verða beitt með einhverskonar gagnályktun - til þess að svifta þá eigendur lands eða náttúrugæða eignarheimildum sem við núverandi aðstæður og lagafyrirmæli nyti fullrar verndar einkaréttarlegs eðlis.

En biðin varð ekki löng. Ekki er nóg með að upprunalega greinin hafi verið kauðalega og loðmullulega orðuð og að skildar hafi verið eftir opnar dyr fyrir þjóðnýtingu, heldur bítur endurskoðunarnefndin höfuðuð af skömminni með því að víkka enn frekar út þessi fyrirheit um bótalaust eignarnám og þjóðnýtingu. Hér er greinin eins og hún stendur MEÐ breytingartillögum endurskoðunarnefndarinnar:

---------------------------------------------------------------------------------------------------
34. gr.
Náttúruauðlindir.
Auðlindir í náttúru Íslands, sem ekki eru háðar einkaeignarrétti, eru sameiginleg og ævarandi eign þjóðarinnar. Enginn getur fengið þær eða réttindi tengd þeim, til eignar eða varanlegra afnota og aldrei má selja þær eða veðsetja.
Til þjóðareignar samkvæmt 1. mgr. teljast nytjastofnar og aðrar auðlindir hafs og hafsbotns innan íslenskrar lögsögu utan netlaga, vatn og önnur þau náttúrugæði sem ekki eru háð einkaeignarrétti, svo sem vatnsafl, jarðhiti og jarðefni í þjóðlendum. Í eignarlöndum takmarkast réttur eigenda til auðlinda undir yfirborði jarðar við venjulega hagnýtingu fasteignar.
Við nýtingu auðlindanna skal hafa sjálfbæra þróun og almannahag að leiðarljósi.
Stjórnvöld bera, ásamt þeim sem nýta auðlindirnar, ábyrgð á vernd þeirra. Stjórnvöld geta á grundvelli laga veitt leyfi til afnota eða hagnýtingar auðlinda sem og annarra takmarkaðra almannagæða, gegn fullu gjaldi og til tiltekins hóflegs tíma í senn. Slík leyfi skal veita á jafnræðisgrundvelli og þau leiða aldrei til eignar eða óafturkallanlegs forræðis.

----------------------------------------------------------------------------------------------------
Athugasemdir:

A)...."utan netlaga" Hér er einn hortitturinn á ferð. Íslenskar stjórnarstofnanir hafa að kröfu hreintrúarfólks um sjálfbæra nýtingu verið að reyna að þrengja heimildir jarða sem eiga land að sjó til þess að stunda veiðar INNAN netlaga, þrátt fyrir að slík iðja hafi verið stunduð um aldir án nokkurs ágreinings um eignarrétt. Í nafni óskilgreindra samfélagshagsmuna er búið að vera að reyna að rífa af mönnum þessi réttindi sem eru ófrávíkjanleg hlunnindi, bundin við land, bótalaust. Ætli menn að nefna þetta ævaforna hugtak á nafn, þá skal hið minnsta binda í sömu grein ófrávíkjanlega skilgreiningu á þvi hver netlögin eru.

B) "Í eignarlöndum takmarkast réttur eigenda til auðlinda undir yfirborði jarðar við venjulega hagnýtingu fasteignar"

Tæpast er hægt að vekja nógsamlega athygli á því sem hér er á ferð.

VERÐI þessi klausa að ákvæði í stjórnarskrá er í raun BÚIÐ að þjóðnýta ALLAR auðlindir sem falla undir eignarrétt einstaklinga - einkaréttarlegs eðlis, hverju nafni sem nefnast. Þar að auki sýnist rétturinn til fjárbóta einnig niður fallinn.

Endurskoðunarnefndin hefur þarna framkvæmt nákvæmlega það sem ritari spáði að yrði raunin, EFTIR að sn. drög að stjórnarskrá fengju fullt gildi eftir meðferð alþingis.

Gera menn sér grein fyrir því að þarna er verið að þurrka út 72. grein núgildandi stjórnarskrár, þar sem reynt er eftir föngum að verja einkaeignir manna gegn ótilhlýðilegri og óþarfri eignaupptöku og þjóðnýtingu?

Það sem þessi yfirlætislausa setning hefur í för með sér er að enginn landeigandi á Íslandi getur nýtt eignir sínar án þess að þurfa fyrst að sæta einhverskonar nauðungarferli þar sem samsafn pólitískt skipaðra kommissara mun gefa álit sitt á þvi hvort viðkomandi sé að framkvæma "venjulega hagnýtingu fasteignar" eða ekki.

Hvað ER annars "venjuleg hagnýting fasteignar" ? Er til einhver stöðluð og viðtekin lögskýring á inntaki þessarar setningar? Hvað á að gera ef viðkomandi stofnun eða nefnd alítur að EKKI sé um venjulega nýtingu að ræða? Þarna er verið að opna fyrir gátt lagaþrætna og áníðslu á varnarlausu fólki. Geðþótta.

Þarna er opnuð leið fyrir kverúlanta og umhverfisfasista ti að stoppa af hagnýtingu jarðargæða sem lúta eignarréttindum einkaréttarlegs eðlis og sönnunarbyrði um hvað sé "venjulegt" velt yfir á þann sem taldi sig eiga gæðin eftir að hafa verið - að viðlagðri aðför að lögum - látinn greiða af þeim gæðum alla skatta og skyldur. Þá er í raun verið að svifta menn gæðum sem þeir hafa greitt fullt verð fyrir eða eignast með öðrum lögvörðum hætti og þeim komið undir hæl ríkisins. Þetta síðasttalda er það sem ritari varaði við að myndi gerast á nokkrum tíma, hugsanlega árum, en en það fór á annan veg; endurskoðunarnefndin afgreiddi það í hvelli.

Þarna er á ferð hrein marxisk hugsun sem snýst um stjórnlyndi og drottnunaráráttu fremur en enhverja hagsmuni sem samfélagið á.

Endurskoðunarnefndin hefur þarna bitið höfuðuð af þeirri skömm sem stjórnlagaráðið framdi og hefur sér þó hvorki sýnilega fávisku eða glópshátt þess sér til afsökunar.

Sameignin á Séstvallagötu 6.

Svarthöfði er skemmtilegur að vanda í DV í dag. Hann tekur fyrir húsfund þar sem menn ræða óskipta sameign. Vitnar í fundargerð. En þessi skáldskapur verðskuldar botn í vísuna sem þarna er kveðin. Aðeins vantaði aftan við fundargerðina hjá honum þar sem hann er að ræða um "merkingarlaus sameignarákvæði"  Hér er samantekt manns sem sat þennan uppskáldaða húsfund sem vitnað er til.  Föstudagsspjall.

________________________________________________________________________________

"Þetta hús, fjölbýlishúsið við Séstvallagötu 6 er þannig byggt að það samanstendur af átta sjálfstæðum húseiningum sem tengdar eru saman með litlum tengibyggingum með inngöngum í íbúðirnar. Jón og Gunna í íbúð 205a, efri hæð sátu fundinn. Þau voru nýbúin að kaupa íbúðina.

Í lok fundarins segir einn úr stjórninni: "En krakkar, það er þetta með þakið" Ekki átti það nú við um þeirra íbúð, því nýtt þak var á þeim hluta Séstvallagötu 6, sem þau áttu íbúð í. Á næsta fundi var ákveðið að kalla til sérfræðinga til að segja þeim hina réttu skoðun á málinu, því þau mótmæltu því að sjálfsögðu að nýja þakið væri rifið af og nýtt sett í staðinn.

Á þeim fundi var mættur sérstakur sameignaréttarfræðingur sem veifaði framan í fundarmenn lagabálki sem hét "Stofnskrá fyrir Sambýlinga, Samréttarhafa og Sameignarsinna" Í þessum lögum var ein grein. Hún hljóðar svona: "Allir eru vinir og eiga allt saman. Einn fyrir alla og allir fyrir einn" Siggi í íbúð 420A hafði fundið gamalt frímerkjasafn í risinu yfir sinni íbúð þegar hann keypti, en það hafði hússtjórnin gert upptækt og selt fyrir nýjum dyramottum og blómaskreytingum í ganga hússins um leið og rafmagnstenglar í göngum voru teknir úr sambandi og í stað þeirra settir upp gjaldmælar með lásum fyrir inngöngum í íbúðirnar. Til þess að komast inn í íbúðir sínar urðu íbúar að nota kreditkort og borga 500 krónur. Börn fengu sérstakt "Aðgangskort að sameignum" Það kostaði 1000 krónur. Á fundinum var ákveðið að taka eitthvað af málverkum í eigu íbúa upp í kostnað og einnig að þeir sem seldu sínar eignir á eða fyrir viðgerðartímann, skyldu leggja 15% af söluverði í hússjóð. Verkfræðingur frá verkfræðistofunni Skyjaborg var fenginn til að meta verkið. Útkoman var ótölusettur verksamningur við frænda eins af stjórnarmönnum í hússtjórninni. Kostnaðarhluti hvers var um 10% af markaðsvirði eigna. Sumir gátu ekki borgað og tók þá hússtjórnin eignirnar eignarnámi og bíla íbúanna líka en leigðu þeim svo sama fyrir verulegan hluta launa, sem komu að öllu leyti frá ríkinu, en fulltrúi þess sat sem áheyrnarfulltrúi alla húsfundi. Enda varð ríkið að gæta alls sem var í sameign. Skv. túlkun á sameignarákvæðinu heyrði þessi málaflokkur undir Sameignarmálaráðherrann. Dyraumbúnaður í útidyrum hafði verið fjarlægður en þar sem það hafði ekki enn verið gert, var fulltrúi ríkisins með master lykil sem gekk einnig að öllum íbúðunum"

Við þetta er svo að bæta að hússtjórnin hefur ákveðið að samnýta einnig stigahús, ganga, bílskúra og geymslur í nálægum einbýlishúsum til ýmissa nota svosem til ýmisskonar rekstrar á vegum ríkisfyrirtækja. Það er heimilt með gagnályktun um sérstakt ákvæði í grundvallarsameignarlögum þar sem segir að það sem menn ekki geti fært sönnur á séreign sína - sé sameign þjóðar. 

 Nálægir íbúar urðu að sætta sig við þetta, þar eð í nýjum lögum um sameignir og skráningar fasteigna er tiltekið að eignarhlutar sem ekki eru með sex stafa fastanúmer, teljist sameignir allra.

Lifðu nú allir íbúar Séstvallagötu sælir og glaðir eftir þetta og átu hver annars brauð.

 

Hafið þið lesið plaggið?

Græskulaust: Allt er þar að, frá innihaldi til orðfæris. Margar greinar þess eru svo grunhyggnislega samdar og yfirborðskenndar að innihaldi að það er í raun erfitt að skilja hvenig þessi froða gat sloppið út úr húsi og fengið þetta háæruverðuga nafn sem því er gefið. Er þetta virkilega útkoman út úr allri þessari vinnu alls þessa ágæta og um mest og flest, vel gefna, vel meinandi og vel menntaða fólks?

Þessi hortittur gerir gervöllu fræðikerfi íslenskrar lögfræði skömm til, þó ekki sé nema vegna dæmalaust kauðalegs og linkulegs málfars. Skjalið er skrifað á þriðja flokks íslensku. Það er ótækt til nokkurrar alvarlegrar umræðu þótt ekki væri af neinni annarri ástæðu.

Mál er til komið að einhver taki saman helstu hortittina í þessum drögum að stjórnarskrá og bendi á það á læsilegri íslensku, grein fyrir grein hversu hrapallega til hefur tekist. Enn og aftur: Er þetta virkiega allt sem út úr þessari jóðsótt og byltingu kom? Tveggja - þriggja ára vinna og allt þetta fé og húllumhæ. Lítil mús!

Á næstu vikum og mánuðum verður að taka til skoðunar það helsta úr frumvarpsdrögunum sem er svo vitlaust og yfirhlaðið pólitísku gildismati stofnanavædds sósíalisma að það má hreint ekki ná fram að ganga sem grundvallarlög.

Það mun, ef af verður, leysa upp það sem því var ætlað að græða saman; sjálft klæðið sem samfelagið er ofið úr. Það gerist þegar framkvæmendur fyrirheitanna verða uppiskroppa með annarra manna fé. Þessu á að bæta við skattheimtu sem þegar rís yfir 65% af þjóðartekjum.

Nú er mál að menn hætti að þrasa um einskisverða hluti eins og þessa meintu þjóðaratkvæðagreiðslu og snúi sér að efnislegri meðferð þess sem allur þessi ágæti hópur þjóðhollra einstaklinga setti á blað.

Andi þessa skjals er svo kjánalegur að hann minnir mest á samþykktir einhverskonar áhugamannafélags um almennar þjóðlegar dyggðir.

Stjórnlagaráðið fyrrverandi getur ekki reiknað með því að það hafi haft árangur sem erfiði. En það þarf samt ekki að þýða að stuðningsmönnum þess takist ekki að hefja leirinn til vegs.

Það veltur á fáfræðinni, öfundinni og ofstækinu sem til þess þarf að virkja.

Þversögnin

Það er athyglisvert að fylgjast með baráttunni um stjórnarskrárdrögin. Það segir sína sögu hversu lituð umræðan er af flokkaskipaninni og fleiru sem ætti að leggja til hliðar í jafn viðamiklu máli. Að svo miklu leyti sem tillögur stjórnlagaráðs eru litaðar af pólitísku gildismati er vinna þess ónýt.

Anthonin Scalia dómari við hæstarétt Bandaríkjanna ræddi grundvallarhugmyndir um stjórnlög í frábærum þætti Boga Ágústssonar í sjónvarpinu fyrir fáeinum árum. Í þættinum dró hann fram mynd af hinum hófsama meirihluta, sem sjálfviljugur setur sér og völdum sínum takmörk. Það er þrískiptingin á valdinu og sá möguleiki sem oft verður að veruleika í Bandaríkjunum og birtist í þeirri staðreynd að kjósendur velja sér forseta með einum hætti en löggjafarþing á allt öðrum forsendum. Allt er þetta gert til að reyna að afstýra samþjöppun valds, spillingu og siðrofi á hinum pólitíska vettvangi.

Scalia tók sem dæmi nýja stjórnarskrá sem Brasilía hafði sett sér á þeim tíma. Það plagg er 400 blaðsíður og tiltekur allt milli himins og jarðar, eins og t.d. almenn lífeyrisréttindi og margt fleira, sem heyrir undir efnahagslegan veruleika og hrein firring er að setja í stjórnarskrá. Sama vitleysan veður uppi í Evrópu þar sem evrópska stjórnarskráin tiltekur það sem sérstök mannréttindi fyrir evrópska ríkisborgara að fá að fara til annarra landa í sumarfríinu. Þarna er á ferðinni annað dæmi um efnahagslegt markmið, félagslegt líka - en háð hinu fyrra  - sem ekkert erindi á í stjórnlög eða grundvallarlög.

Á Íslandi er verið að hræra í þessum málum með ófyrirsjáanlegum afleiðingum. Það eitt að engir málsmetandi einstaklingar með sérþekkingu á fræðikerfi íslenskrar lögfræði fengu brautargengi í kosningunum sem hæstiréttur ógilti, segir allt sem segja þarf. Nema hvað? 

Stjórnvöldum hefur tekist að komast framhjá allri rökræðu um nokkur pólitísk stefnumál sem á að leiða til öndvegis í stjórnarskránni. Hið stærsta þessara mála er þessi óskiljanlega krafa um þjóðareign á auðlindum. 

Má minna ykkur á það lesendur góðir að það var ekki fyrr en komið var fram á vor sl. að málshefjendur bættu við vísuna sína um auðlindirnar, klásúlu um að þessi krafa um þjóðareign á auðlindum ætti við um allar auðlindir sem ekki lytu einkaréttarlegum eignarheimildum. Þetta er hreinn fyrirsláttur og undanbrögð sem menn höfðu frammi til þess að reyna að þvo hendur sínar af málum þar sem tekist hafði verið á um þetta grundvallaratriði í stjórnskipan og réttarhugsun.

Og hvar er vísbendingin um þetta? Vilji menn í raun líta inn í hugarheim íslenskra sósíalista þegar kemur að téðum auðlindum í einkaeign, þá er nóg að skoða lagatexta, hæstaréttardóma og pólitískar umræður um eignarhald á vatni og auðlindum því tengdu. Barátta íslenskra ríkissinna, sósíalista og annarra hópa sem telja sig eiga rétt á að taka eigur nágranna sinna eignarnámi þegar hentar og telja það réttlátt, snýst um að ná ÖLLUM auðlindum, sama hverju nafni nefnast undir ríkisvaldið. Endalok frumvarps til nýrra vatnalaga á árinu 2007 sýnir allt þetta mál í hnotskurn. Þetta gildir líka um auðlindir sjávar.

Sjórinn? Fiskveiðar? Um hvað snýst sú atvinnustarfsemi? Peninga er það ekki? Hvað ætlar hv. almenningur að gera þegar búið er að segja útgerðinni í landinu að hún eigi ekkert í réttindum sem búið er að afhenda henni og hún hefur nú greitt fyrir hundruðir milljarða? Greiðir útgerðin skatta? Hvar kemur almenningur að málum úrgerðarinnar og hvað fá menn í staðinn?

Þversögnin sem hér er bent á auk augljósra ósanninda sem menn hafa uppi í pólitískri viðleitni til að leiða sjálfa búsáhaldabyltinguna til öndvegis í  íslenskum grundvallarlögum, snýst um aðildarumsókn Íslands að Evrópusambandinu.

Eitt það fyrsta sem þarf að gera eftir að landið hefur verið teymt inn í þetta plattþýsk- frankneska stórríki verður væntanlega að kasta nýju stjórnarskránni fyrir róða og taka upp plaggið sem Jack Delors, Valery Giscard D´Estaing, Helmut Kohl og Francois Mitterand, heimspekikonungarnir sjálfir af mildi sinni réttu aðildarríkjunum til samþykkis, komm was wolle. Lissabon sáttmálinn heitir það.

Það sem þarfnast endurskoðunar í stjórnarskrá Íslands er - af gefnu tilefni: Staða forsetaembættisins gagnvart löggjafarstarfinu í landinu og hugsanleg uppstokkun á hlutverkaskipan eða verkaskiptingu löggjafarvalds og framkvæmdavalds.

Skipan dómara við æðstu stjórnarstofnun landsins, hæstarétt er flókið mál og í umræðu um skipan nokkurra dómara sem ekki falla að viðteknum sósíalískum gildum nokkurra hávaðaseggja má sjá skýra birtingarmynd anarkismans á Íslandi. Íslenskir stjórnleysingjar og fagmótmælendur eru þess fullvissir að inn í hús réttarins megi enginn "óþveginn" líta. Þangað megi enginn koma til starfa nema hafa að baki sér dómararferil þar sem fram kemur að viðkomandi lesi blöðin og dæmi eftir þeim réttarheimldum sem mestu skálkarnir hafa sett fram. Á hverjum tíma og í samræmi við tíðarandann

Það séu með öðrum orðum stjórnarskrárvarin réttindi manna í vondu skapi að ráðast á alþingishúsið og bíl forsætisráðherrans eða þeir megi hafa uppi annað svínslegt atferli sem réttlætt er með vísan í tíðarandann. Þetta eigi dómstólar landsins að verja.

Væntanlega með tilvísan í nýja stjórnarskrá eða lög byggð á henni. 

 

Upplýsingakerfi á okurprís

Fátt nýtt í þessu með nýja bókhaldskerfið sem ríkið staðfesti kaup á um mitt ár 2001. Nýja kerfið átti að leysa af hólmi hið eldra Bókhalds - og Áætlanakerfi Ríkisins (BÁR) sem lengi hafði þjónað ágætlega.

Hvernig gerast svona kaup anars á eyrinni?

Framleiðendur slíkra upplýsingakerfa sýna mönnum mynd af fullbyggðu húsi. Svo er keypt. Kaupandinn opnar "pakkann" og þá kemur í ljós að það sem afhent var er einungis teikning að húsi. Ekkert fylgir, allt er "auka". Svo hefst prjónaskapurinn. Tugir forritara sitja og prjóna fyrir tugþúsundir á tímann .... 200 - 300 mannár í að "aðlaga" kerfið sérstökum þörfum ríkisforstjóranna. Á þeim tíma sem ákvörðunin var tekin var stór hluti þeirra vart tölvulæs. Hægt var að fá komplett svona stýrikerfi keypt erlendis frá fyrir brot af þeirri fjárhæð sem þá var áætluð ... þetta er það sem einvaldskonungar gerðu fyrr á öldum ... en kastalarnir standa margir ennþá og afkomendur þeirra sem voru skattpindir til blóðs fyir herlegheitin geta þó skroppið í heimsókn og keypt eins og eitt póstkort. Hér var eytt milljörðum í eitthvað sem enginn fær að sjá og fáir geta enn notað.

Það sem ekki var rætt í annars ágætum Kastljósþætti er yfirkeyrsla stofnana ríkisins umfram fjárheimildir vegna þátttöku sinnar í að innleiða þetta nýja kerfi. Flestar þeirra eru með sérþarfir þegar kemur að uppsetningu og keyrslu upplýsinga - og stjórnkerfa. Framhjá því verður ekki komist - en það sem menn ekki átta sig á er að þegar búið er að skrifa undir kaup- eða þjónustusamning eru þeir komnir í gálgann. Hugsanlegt er að framúrkeyrslan hafi verið undir settum hámörkum og því ekki vakið sérstaka athygli frá ári til árs. Þarna var gerð örvæntingarfull tilraun til þess að losa fjölda ríkisstofnana undan fastri áskrift hugbúnaðarfyrirtækja að vinnu hjá þeim við að lagfæra úrelt kerfi eins og þau stóðu á árinu 2000. Flestar þessara stofnana voru með fjölda kerfisfræðinga og forritara í vinnu, aðallega við að þýða mis-vitlaust lagamál yfir á stafrænt form sem tölvuvædd afgreiðslukerfin gátu skilið, eins og t.d. greiðslufyrirmæli í bótakerfum Tryggingastofnunar Ríkisins.

Þetta verlefni fór úr böndunum og mun sennilega enda á að kosta um 2 milljarða til viðbótar. SKÝRR var eitt al dýrasta fyrirtæki sem hægt var að eiga viðskipti við. Rukkað var fyrir hvert viðvik ... 5 mínútna símtal kostaði 10 - 20 þúsund krónur og allt eftir því. Ríkið átti SkÝRR ásamt Reykjavíkurborg á þeim tíma sem samningurinn var gerður og það er skoðunarefni líka. Kemur það á óvart að SkÝRR skyldi fá vinninginn?

Þetta er klassískur kerfisskandall sem nú verður snúið upp í einhverskonar pólitíska sláturrevíu. En hann var fyrirsjáanlegur alveg frá fyrsta degi. Flestar stofnanir ríkisins höfðu miklu háleitari hugmyndir um þarfir sínar fyrir upplýsinga- og stjórnkerfi en menn létu síg dreyma um þegar loks var skrifað undir.

Í því liggur vandinn. Honum er best lýst í inngangi að kennslubókum í rekstrarhagfræði en þar greinir frá því að viðfangsefni hagfræðinnar sé ótakmarkaðar langanir mannsins og takmarkaðar auðlindir til að uppfylla þær langanir.